Αεικαλλιέργεια (permaculture): Μια λύση που ξεκινάει από την καλλιέργεια του εαυτού μας
Από τότε που επέστρεψα από Πορτογαλία και Ιταλία πριν από 2 μήνες, είμαι συνεχώς σε ένα τρένο, αυτοκίνητο, λεωφορείο ή τουλάχιστον σε κάποιον δρόμο που καταλήγει σε μια αίθουσα γεμάτη ανθρώπους που ψάχνουν για κάτι διαφορετικό και δέχομαι τη φιλοξενία ανθρώπων που πλέον θεωρώ οικογένεια.
Από παρουσίαση σε παρουσίαση και σε πρακτικά εργαστήρια, συνεντεύξεις και συναντήσεις, ένα πράγμα που μου δίνει τη δύναμη να συνεχίσω με αυτούς τους ρυθμούς και να αισθάνομαι πως το σπίτι μου είναι παντού είναι μάτια που γεμίζουν ενθουσιασμό και καρδιές που ξεχειλίζουν από ελπίδα καθώς τους παρουσιάζω μέσα από τα δικά μου βιώματα την αεικαλλιέργεια (permaculture)*.
Η αεικαλλιέργεια μας δίνει εφικτές λύσεις που δεν είχαμε καν φανταστεί και μας λύνει τα χέρια, γιατί μας δείχνει πως μπορούμε να σχεδιάσουμε τη ζωή μας έτσι ώστε να ζούμε σε αρμονία με τη φύση και να έχουμε όλες μας τις ανάγκες καλυμμένες.
Για μένα το ταξίδι της αεικαλλιέργειας ξεκίνησε από τότε που ήμουν μικρή και δεν είχε κανένα όνομα. Ήταν κάτι μέσα μου που με ωθούσε να συντηρώ το νερό, να σβήνω τα φώτα και να μην με ενδιαφέρει ο καταναλωτισμός, αν και με κατέκριναν οι φασιονίστες για την έλλειψη στοιχείων μόδας στη γκαρνταρόμπα μου. Δεν ήξερα πως να δικαιολογηθώ για την έλλειψη ενδιαφέροντος προς την καταναλωτική ζωή και πολλές φορές η ανικανότητά μου να εξηγήσω ακριβώς γιατί δεν ήθελα να είμαι μέρος αυτού του συστήματος, μου δημιουργούσε συναισθήματα ανεπάρκειας. Τώρα η ικανότητά μου επεκτείνεται όχι μόνο στο να εξηγήσω ακριβώς γιατί είμαι έτσι, αλλά στο να εμπνεύσω τους ανθρώπους να δουν τα πράγματα αλλιώς.
“Σε αυτόν τον κόσμο, τα πράγματα είναι πολύπλοκα και αποφασίζονται από πολλούς παράγοντες. Πρέπει να κοιτάμε τα προβλήματα από διαφορετικές πλευρές, όχι μόνο από μια” – Mao Tse Τung, 1945
Η φιλοσοφία που διέπει την περμακουλτούρα είναι της συνεργασίας και όχι του ανταγωνισμού με τη φύση, της παρατεταμένης και προσεκτικής παρατήρησης και όχι της παρατεταμένης και άλογης δράσης, της προσέγγισης των ζωντανών συστημάτων για όλες τις λειτουργίες τους και όχι μόνο για την απόδοση ενός και μοναδικού προϊόντος από αυτά και της διαχείρισης των οικοσυστημάτων με τρόπο που να τους επιτρέπει να εκδηλώνουν την ιδία τους εξέλιξη.
Ο Bill Mollison (συν-θεμελιωτής της permaculture) λέει πως η διαφορά στην άποψη αυτή είναι σαν να κοιτάς τη διαφορά μεταξύ των ιθαγενών της Αυστραλίας (Aborigines) και των κλασσικών γεωργών: Ο γεωργός θα έκοβε το στήθος της μητέρας του για να πάρει το γάλα, ενώ ο ιθαγενής θα πάρει μόνο αυτό που του δίνει η γη και θα το πάρει με ευλάβεια.
Αισθάνομαι πως έχουμε αποστασιοποιηθεί από τη γη τόσο πολύ, που δεν είμαστε καν συνειδητοί πως είμαστε ένα με αυτήν. Από αυτή γεννηθήκαμε και με αυτή θα συγχωνευθούμε. Όπως η γη αποτελείται από χώμα, νερό, αέρα και φωτιά, έτσι και εμείς. Όταν σκάβουμε τη γη κάνουμε πληγή. Όταν παίρνουμε, χωρίς να επιστρέφουμε τίποτα, δημιουργούμε κενά τα οποία βλάπτουν τη γη και εμάς κατά συνέπεια….μόνο και μόνο γιατί είμαστε αναπόσπαστο κομμάτι της. Και στην τελική, αν δεν υπάρχει υγεία στη γη, έχουμε πεθάνει και εμείς.
“Οι αλλαγές, για να έχουν αξία, πρέπει πρωτίστως να επιδρούν στο βασικό φιλοσοφικό επίπεδο” – Masanobu Fukuoka
Οι αλλαγές που χρειάζονται είναι θέμα φιλοσοφίας, και δεν εστιάζουν μόνο στις απαντήσεις, αλλά στο να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις. Δηλαδή μπορούμε να ρωτήσουμε: ¨Τι μπορώ να απαιτήσω από τη γη;” ή “τι μπορεί να μου δώσει η γη;” και αυτή η ερώτηση θα καθορίσει είτε το βίαιο χειρισμό της γης είτε τη βιώσιμη διαχείρισή της.
Κοιτάζοντας γύρω μας, θα καταλάβουμε πως έχουμε τα πάντα στη διάθεσή μας για να ζήσουμε μια πλήρη και αυτάρκη ζωή: ήλιο, αέρα, ανθρώπους, ζώα, φυτά, γνώσεις, υλικά.
Μόνο αν κρατάμε ανοιχτό το μυαλό, τα μάτια και την ψυχή μας μπορούμε να δούμε πως αυτά είναι τα μόνα που χρειαζόμαστε και ότι τα χρήματα, η κατανάλωση, η ιδιοκτησία και εν τέλη ο αχόρταγος εγωισμός μας είναι αυτά που μας έχουν καταστρέψει.
Μερικοί από εμάς έχουμε το θέμα της “ντροπής” – ντρεπόμαστε να πάρουμε ένα ταπεράκι με φαγητό από το σπίτι στη δουλειά, ντρεπόμαστε να γεμίσουμε το μπουκάλι από τη βρύση ή ντρεπόμαστε να καταδεχθούμε να φορέσουμε ρούχα από άλλον. Αν υπάρχει θέση για ντροπή σε αυτό τον κόσμο, θα έπρεπε ίσως να είναι στο ότι ΔΕΝ κάνουμε αυτά τα πράγματα καθώς και στην άγνοιά μας για τις συνέπειες των πράξεών μας. Πώς έχει καταλήξει η υπερ-κατανάλωση να δείχνει πολιτισμό από τη στιγμή που αυτές οι κινήσεις έχουν γεμίσει τον κόσμο μας με σκουπίδια; Δείχνουμε δηλαδή “πολιτισμό” και “εξέλιξη” καθώς μεταφέρουμε αυτό τον τρόπο ζωής και στα παιδιά μας; Για να ξυπνήσουμε λιγάκι!!
Στην καρδιά της αεικαλλιέργειας υπάρχει η θεμελιώδης επιθυμία να κάνουμε αυτό που πιστεύουμε ότι είναι σωστό και δρώντας με αυτόν τον τρόπο να γινόμαστε μέρος της λύσης αντί μέρος του ίδιου του προβλήματος.
Με άλλα λόγια, σε όλο αυτό υπάρχει μια αίσθηση ηθικής, που μπορεί να συνοψιστεί στα παρακάτω:
Φροντίδα για τη γη: Η επιβίωσή μας εξαρτάται από τη Γη, η οποία είναι ένας ζωντανός, ενιαίος οργανισμός και είμαστε μέρος της, όπως τα ζώα. Όλα τα ζωντανά και μη ζωντανά έχουν εγγενή αξία, όλα είναι σημαντικά. Υιοθετώντας την περμακουλτούρα, μπορούμε να αυξήσουμε την παραγωγικότητα της γης σε τέτοιο βαθμό που να χρειαζόμαστε πολύ λιγότερη καλλιεργήσιμη έκταση, αφήνοντας έτσι περισσότερο χώρο στην άγρια φύση.
Φροντίδα για τον άνθρωπο: Η φροντίδα για τον άνθρωπο είναι εξίσου σημαντική με την φροντίδα για τη γη. Αν δεν προσέξουμε τους εαυτούς μας, πώς θα είμαστε σε θέση να προσέξουμε τη γη; Αυτό μπορεί να σημαίνει τα πάντα – από το να διδάξουμε στον εαυτό μας την τέχνη του να επικοινωνεί και να ακούει, μέχρι το να σχεδιάσουμε εκ νέου πόλεις που να επιτρέπουν την κάλυψη των πραγματικών ανθρώπινων αναγκών. Ας ξεκινήσουμε με κάτι εύκολο: Ένα χαμόγελο στον συνάνθρωπό μας!
Δίκαιος μερισμός: Ο δίκαιος μερισμός είναι να αποδεχτούμε ότι η Γη έχει όρια. Δεν έχει άπειρο μέγεθος, συνεπώς και η όρεξή μας δεν μπορεί να είναι άπειρη. Το να ανακυκλώνουμε ή να αγοράζουμε “περιβαλλοντικά φιλικά” προϊόντα, δεν μπορεί να συγκριθεί με τη δραστική μείωση της κατανάλωσης, οπότε βάζουμε όρια στη κατανάλωση και μοιραζόμαστε δίκαια το πλεόνασμα με τους ανθρώπους και τη γη.
Από εμάς εξαρτάται! Εμείς πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη για όσα γίνονται στη ζωή μας, γιατί ο εξωτερικός μας κόσμος είναι μια προβολή της εσωτερικής μας κατάστασης και όσο το συντομότερο καταλάβουμε πως όλα ξεκινάνε από εμάς τους ίδιους, τόσο πιο γρήγορα θα πάρουν τα πράγματα τη σωστή ροή για εμάς, την κοινωνία μας και το πανέμορφο περιβάλλον μας.
*Σημείωση: H λέξη permaculture προέρχεται από τη “permanent agriculture (μόνιμη γεωργία)” και τη “permanent culture (μόνιμη καλλιέργεια)”. Εγώ έχω επικεντρωθεί στον ορισμό αεικαλλιέργεια ο οποίος προέρχεται από τις λέξεις αειφόρος + καλλιέργεια και πιστεύω πως είναι η πιο πιστή ελληνική απόδοση της λέξης permaculture. Θα μου ξεφεύγει όμως μερικές φορές ο όρος περμακουλτούρα που είναι η ελληνικοποίηση της αγγλικής λέξης permaculture και η αγαπημένη ορολογία μερικών συνεργατών μου! Ωστόσο, χρησιμοποιούνται επίσης οι ορολογίες: Συνεχής Καλλιέργεια, Μόνιμη Καλλιέργεια, Διαρκής Καλλιέργεια και Αειφόρος Καλλιέργεια.
Βιβλιογραφία: Permaculture (Συνεχής Καλλιέργεια) με λίγα λόγια, του Patrick Whitefield, εκδόσεις Λευκό Κυπαρίσσι
Share on Twitter
µικρο URL: https://activepropaganda.espivblogs.net/?p=3536
